Celina Falung Lunde er andreårslærling ved ambulansestasjonen på Finnsnes. Ho har nett bestått fagprøva i ambulansefaget, som er ei fagretning på vidaregåande skule.

Likevel må ho ut med nesten 50.000 kroner i utgifter til førarkort før ho kan køyre ambulansen.

– Det er veldig dumt fordi dei er så dyre. Sertifikata må du jo nesten ha for å få jobb vidare, fortel Lunde i eit intervju til NRK.

Ifølge henne er det vanskeleg å få jobb utan utrykkings- og C1-lappen.

For å køyre med blålys treng ho utrykkingslappen. Ho treng også C1-lappen for lett lastebil for å køyre dei større ambulansane,

Desse sertifikata er ikkje ein del av opplæringa i ambulansefaget.

Det er opp til helseføretaka om sertifikata blir dekt når fagarbeidaren er i jobb.

– Eg synest det er urettferdig at ambulanselærlingane må ta den store kostnaden sjølv når dei er i eit utdanningsløp.

Det seier Finn Olav Lind, tillitsvalt ved ambulansestasjonen i Tromsø.

Han opplever at mange lærlingar utset å ta sertifikata fordi dei er så dyre.

– 20.000–25.000 kroner for utrykkingslappen er ganske stort innhogg i ei lærlinglønn, seier Lind.

Ola Yttre, leiar av Ambulanseforbundet i fagforeininga Delta, understrekar at lærlingane må oppfylle krava til alder for å ta sertifikata.

Når lærlingane er kommen i jobb bør arbeidsgivar likevel legge til rette for at dei skal ha lov til å køyre dei køyretøya dei treng, meiner Yttre.

– Saman med studiestaden må vi prøve å finne ut korleis vi legg til rette gjennom studia for at ambulansearbeidarane har dei rette papira når dei går ut i arbeidslivet.

Han påpeiker at det gjeld både for lærlingar og paramedisinutdanninga.

Utrykkingssertifikatet er ein del av paramedisinutdanninga ved universitet og høgskule, men ikkje C1-sertifikatet.

Derfor må mange paramedisinarar ut med store summar for C1-lappen – så store at nokon tek opp lån, ifølge Yttre.

Ifølge Kunnskapsdepartementet samsvarar ikkje krava til utrykking- og C1-lappen med ramma for vidaregåande opplæring slik ho er i dag.

«Vidaregåande opplæring er primært for elevar mellom 16 – 19 år. Etter norsk lov må ein vere 18 år for å få sertifikat på bil. Altså er dei fleste for unge», opplyser Kunnskapsdepartementet på e-post.

For dei som går yrkessjåførfag på VGS, blir derimot dei fleste utgiftene til naudsynte sertifikat dekt gjennom utdanninga. Dei får også køyreopplæring.

Departementet opplyser at yrkessjåførutdanninga er annleis fordi sjølve køyreopplæringa er det sentrale i faget. Slik er det ikkje i ambulansefaget der det akuttmedisinske står i fokus.

Vegdirektoratet har gitt dispensasjon frå alderskravet på yrkessjåførutdanninga slik at yngre elevar kan ha køyreopplæring. Dette er ikkje gjort for opplæring i ambulansefaget.

Her har helsemyndigheitene gitt dispensasjon frå den nye akuttmedisinføreskrifta, som seier at begge personane i ambulansen må ha utrykkings- og i mange tilfelle C1-førarkort.

For ambulanselærling Lunde sine del, prøver ho å spare der ho kan.

I starten av lærlingtida jobba ho på sjukeheim ved sidan av å vere lærling på ambulanse.

Denne veka starta ho på kurs for å ta utrykkingslappen.

– Eg kunne ønske at eit av sertifikata eller deler av dei blei dekt.

Les heile svaret frå Kunnskapsdepartementet og resten av saken på NRK sine nettsider.